Τυφλός Πλούτος, Μουγγός Λαός. Τις πταίει;

  


     Μπορεί από τον τίτλο να ψυλλιαστήκατε που θα στηρίζεται το θέμα του σημερινού άρθρου. Πρόσφατα παρακολούθησα τον Πλούτο του Αριστοφάνη σε μετάφραση, μουσική και σκηνοθεσία Διονύση Σαββόπουλου. Για αρχή να πω ότι βρήκα ευχάριστη την δική του εκδοχή. Γενικά απεχθάνομαι την ριζική αλλαγή ενός έργου της αρχαιότητας ώστε να "ταιριάζει" στην σημερινή εποχή. Ο Νιόνιος κατάφερε και κράτησε μια ισορροπία ανάμεσα στο παλαιό και στο σύγχρονο. Διατήρησε πολλά στοιχεία από την αρχαία κωμωδία, αλλάζοντας κάποια ονόματα τα οποία είναι λογικό να μην μπορεί να διατηρηθούν καθώς αναφέρονται σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε αρα πρέπει να αντικατασταθούν με κάτι αντίστοιχο που γνωρίζουμε εμείς.

     Η ιστορία λίγο πολύ γνωστή: ο θεός Πλούτος είναι τυφλός και έτσι δεν μπορεί να ξεχωρίσει τους τίμιους από τους άτιμους και έτσι δεν μπορεί να μοιράσει τον πλούτο σωστά με αποτέλεσμα οι τίμιοι να είναι φτωχοί και οι άπληστοι να μην ξέρουν τι έχουν (πόσο επίκαιρο). Τον θεό συναντάει ένας Αθηναίος, ο Χρεμύλος, ο οποίος με την βοήθεια του δούλου του αποφασίζει να τον πάει στον Ασκληπίο για να ξαναβρεί το φως του και να δώσει τα πλούτη στους τίμιους (συμπεριλαμβανομένου και του ιδίου). Πραγματικά είναι δύσκολο να υπάρξει πιο επίκαιρο θέμα από την άδικη κατανομή του πλούτου από κτίσεως κόσμου. Κάποια στιγμή στο έργο παρουσιάζεται η Πενία ισχυριζόμενη ότι είναι λάθος αυτό που πάνε να κάνουν και ότι θα το μετανιώσουν καθώς, άμα όλοι γίνουν πλούσιοι ποιοι θα είναι αυτοί που θα συμμετέχουν στις τέχνες και στις δουλειές. Ολόκληρο το έργο στηρίζεται στην αντιπαράθεση του αισθήματος δικαίωσης του Χρεμύλου και της τετράγωνης λογικής της Πενίας. "Πενία τέχνας κατεργάζεται", ισχυρίζεται η θεά και αυτό είναι τροφή για σκέψη για τον θεατή.

     Επιστρέφοντας στο σήμερα αντιλαμβανόμαστε πόσο τραγικά επίκαιρος είναι ο Αριστοφάνης σε αυτό του το έργο. Αλληγορικά αποδίδει την άδικη κατανομή του πλούτου στην έλλειψη όρασης του Πλούτου. Μήπως όμως φταίει πραγματικά ένα άλλο είδος αναπηρίας (αυτή τη φορά του Λαού) για την κατάληξη αυτή του πλούτου. Η χώρα αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα πολλά χρόνια  αλλά ας μην πάμε μακριά. Ας μεταφερθούμε στο τέλος της Χούντας. Η παραπαίουσα δικτατορία αφήνει την χώρα ακυβέρνητη και έρχεται ως Μεσσίας ο Κωνσταντίνος Καραμανλής για να την επαναφέρει στο δρόμο της δημοκρατίας. Κυριολεκτικά τον περίμεναν με κεριά στο αεροδρόμιο. "Μπροστά στην αναβροχιά, καλό είναι και το χαλάζι" λέει ο σοφός λαός και δεν έχει άδικο. Όπως είναι φυσικό η δεξιά δεν είναι αυτό που περίμενε ο Λαός και το '81 εμπιστεύθηκε την διακυβέρνηση της Ελλάδας στον Ανδρέα Παπανδρέου και στο "σοσιαλιστικό" του κίνημα. Πράγματι η ψαλίδα έκλεισε και δημιουργήθηκε η περιβόητη μεσαία τάξη. Λες και ο πλούτος ξαφνικά βρήκε το φως του και πήγαινε στον κόσμο που πραγματικά το άξιζε.

     Το κόστος αυτής της κοινωνικής πολιτικής ξέρουμε πολύ καλά ποιο είναι γιατί τώρα το πληρώνουμε. Πολύ απλά γιατί αυτές οι παροχές έγιναν με δανεικά λεφτά με παράλληλη αποβιομηχανοποίηση της χώρας και καταβαράθρωση της πρωτογενούς παραγωγής με ανεξέλεγκτες επιδοτήσεις από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Το δημόσιο γέμισε κομματόσκυλα (από όλα τα κόμματα) και φτάσαμε στο σημείο να πηγαίνεις σε δημόσια υπηρεσία και να σε εξυπηρετούν (άδικη χρήση της λέξης) λες και σου κάνουν χάρη. 39 χρόνια τώρα ο Λαός μουγγός. Κάποιοι γιατί βολεύτηκαν, κάποιοι γιατί δεν ασχολούνται και οι υπόλοιποι νιώθουν ότι πλέον η αντίδραση είναι μάταιη.

     Ο Λαός αντί να ψηφίζει, πηγαίνει στην παραλία ( για αυτό οι εκλογές είναι συνήθως καλοκαίρι αποτι φαίνεται) και η ψήφος διαμαρτυρίας του ήταν η Χρυσή Αυγή. Εκεί που λες ότι δεν μπορεί να πέσει πιο χαμηλά η νοοτροπία μας και ο τρόπος σκέψης μας. Η μερίδα κόσμου που τους ψήφισε είναι διαφόρων τάξεων και ηλικιών: από μιοκροτσούτσουνους  πιτσιρικάδες που θεωρούν μαγκιά να στηρίζουν ένα φασιστικό κόμμα μέχρι μεγάλους ανθρώπους κάτοικοι διαφόρων περιοχών της Αθήνας που έχουν κατακλυστεί από λαθρομετανάστες (άλλο ένα μέτρο της "σωτήριας" δεξιάς). Πολιτικοποιημένη νεολαία δεν μπορεί να υπάρξει καθώς ο ρόλος της περιορίζεται στο να παπαγαλίσει γνώση και να βγει κόμματοσκυλο από την γραμμή παραγωγής των κομμάτων που έχουν μπει για τα καλά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Άρα έχουμε μηδαμινή αντίδραση με την πρωτοπόρα αριστερά να είναι της λογικής: "αν δεν είσαι μαζί μας, είσαι εναντίον μας" θαρρείς και παίζει και αυτή τον ρόλο της σε αυτό το παιχνίδι χρήματος και εξουσίας.

     Έτσι, μήπως τελικά δεν φταίει ο Πλούτος που δεν ξέρει που πηγαίνει, αλλά αυτός ο Λαός ο οποίος δεν ξέρει, ή σε περιπτώσεις δεν θέλει, να μιλήσει; Δώσε στον άνθρωπο εξουσία (ή χρήμα) και θα δείξει το αληθινό του πρόσωπο.  Η Πενία ανησυχεί για την κατάληξη του απλού κόσμου της Αθήνας μόλις γευτεί την ευμάρεια που του υποσχέθηκε ο Πλούτος. Κάτι μπορεί να ξέρουν για αυτό όλοι αυτοί οι άνθρωποι που το 1973 τύπωναν προκηρύξεις και φώναζαν συνθήματα υπέρ της δημοκρατίας και της επαναφοράς της εξουσίας στα χέρια του Λαού.