Τι Θεωρείται Μόρφωση;

  


   Τι θεωρείται μόρφωση; Υπάρχουν κάποια αυστηρά κριτήρια με την βοήθεια των οποίων χαρακτηρίζουμε κάποιον μορφωμένο και κάποιον άλλο αμόρφωτο; Φυσικά, οι άνθρωποι δεν είναι ποτέ το ένα ή το άλλο. Υπάρχει κάποιος που είναι πολύ μορφωμένος και κάποιος άλλος ο οποίος έχει χαμηλό επίπεδο μόρφωσης. Αλλά χαμηλό για ποιόν; Για τον ίδιο ή για το κράτος;

   Ένα χαρτί σε κορνίζα σίγουρα αντικατοπτρίζει το επίπεδο μόρφωσης ενός ανθρώπου. Η πολιτεία έχει θεσπίσει νόμους οι οποίοι ορίζουν τα στάδια επιμόρφωσης των πολιτών: Δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο, τριτοβάθμια εκπαίδευση (μεταπτυχιακά, διδακτορικά κλπ.). Η υποχρεωτική φοίτηση είναι μέχρι το γυμνάσιο. Δηλαδή, ένα παιδί που τελειώνει την Τρίτη γυμνασίου μπορεί να σταματήσει το σχολείο. Υπάρχουν οι τεχνικές σχολές στις οποίες μπορεί να πάει να σπουδάσει και να πάρει ένα χαρτί στα χέρια του. Αν πάρεις έναν άνθρωπο ο οποίος κάνει το διδακτορικό του στην Ιατρική και ένας άλλος ο οποίος έχει ένα δίπλωμα από τεχνικό λύκειο και τους συγκρίνεις, σίγουρα χωρίς δεύτερη σκέψη θα πείς ότι ο διδακτορικός είναι πολύ πιο μορφωμένος από τον απόφοιτο τεχνικού λυκείου.Γεγονός είναι ότι ο διδακτορικός έχει ξοδέψει απείρως περισσότερες ώρες μπροστά από ένα βιβλίο απότι ο απόφοιτος του τεχνικού λυκείου. Αλλά αυτό τον κάνει πιο μορφωμένο; ή το κράτος θεωρεί ότι είναι πιο μορφωμένος επειδή σπουδάζει πιο πολλά χρόνια;

   Ο Νομπελίστας Σεφέρης μελετούσε Μακρυγιάννη. Έναν άνθρωπο "αγράμματο", ο οποίος έμαθε να γράφει και να διαβάζει σε μεγάλη ηλικία. Φυσικά, ήταν άλλες εποχές και οι ευκαιρίες να μορφωθείς προφανώς δεν ήταν ίδιες. Όμως ο Σεφέρης ο οποίος ήταν μορφωμένος και με σημαντική κυβερνητική θέση, θεωρούσε ότι είχε πράγματα να διδαχθεί από τον "αμόρφωτο" Μακρυγιάννη. "Μεγάλο σχολείο η ζωή", θα ακούσεις πολλούς να λένε, ως επί το πλείστον από ανθρώπους οι οποίοι δεν έφτασαν στα ανώτερα κλιμάκια επιμόρφωσης που είχε να τους προσφέρει η χώρα τους, είτε λόγω των συνθηκών, είτε επειδή οι ίδιοι το επέλεξαν. Σίγουρα, θα βρείς πολλούς, οι περισσότεροι μορφωμένοι, οι οποίοι θα γελάσουν με αυτή την έκφραση και κατά βάθος την θεωρούν πρόφαση ή δικαιολογία που χρησιμοποιούν αυτοί που δεν "έπιαναν τα γράμματα".

   Αυτοί που "έλιωσαν πολλά παντελόνια" διαβάζοντας βιβλία και συγγράματα σχετικά με την επιστήμη τους θεωρούνται άνθρωποι μορφωμένοι και τις περισσότερες φορές οξυδερκείς. Τα διπλώματα στους τοίχους των γραφείων τους επιβεβαιώνουν το επίπεδο μόρφωσης τους. Αλλά επιβεβαιώνουν εγγυημένα και το επίπεδο της παιδείας τους; Πως μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι μπορεί το ίδιο εύκολα να βρούμε "αγράμματο" άνθρωπο με δομημένο λόγο και μετρημένη σκέψη και την ίδια στιγμή να βλέπουμε άνθρωπο με βαριές περγαμηνές ο οποίος να υποστηρίζει την άκρα δεξιά. Μπορείς να πεις ότι επειδή πιστεύει στον φασισμό δεν είναι μορφωμένος ή δεν μπορεί πλέον να εξασκεί την επιστήμη του; Φυσικά και όχι. Ή επειδή κάποιος έχει καλούς τρόπους και παιδεία από το σπίτι του, μπορούμε να τον κάνουμε διευθυντή στο CERN χωρίς να διαθέτει τα κατάλληλα διαπιστευτήρια;

   Θεωρώ ότι η μόρφωση και η παιδεία δεν είναι το ίδιο πράγμα. Ο περίτεχνος λόγος, η επίδειξη γνώσεων και ιδεών άλλων ανθρώπων δεν καθορίζουν το επίπεδο μόρφωσης, πόσο μάλλον την παιδεία ενός ανθρώπου. Υπάρχουν άνθρωποι "αγράμματοι" με τέτοιο πλούτο ψυχής που τους θεωρώ περισσότερο μορφωμένους ανθρώπους από άλλους πανεπιστημιακούς διανοούμενους. Στην αντίθετη περίπτωση, βιβλιοθήκες θα υπήρχαν μόνο στα σχολεία και στα πανεπιστήμια.

Εμπνευσμένες Σκέψεις

    Έβλεπα σήμερα ένα επεισόδιο από τη σειρά "Τhe Newsroom" και ξαφνικά ήρθε μια σκέψη που με χτύπησε πιο δυνατά και απ ότι θα μπορούσε ένας ταρίφας να χτυπήσει έναν ποδηλάτη ο οποίος έκανε το λάθος να μπει ανάμεσα σε αυτόν και στην λεία του (τον πελάτη ήθελα να πω).

   Τέλος πάντων, για αυτούς που δεν γνωρίζουν την σειρά, πρόκειται για ένα μεγάλο κανάλι της Αμερικής στο οποίο κεντρικός παρουσιαστής του βραδινού δελτίου ειδήσεων είναι ένας μετριοπαθής άνθρωπος ο οποίο ποτέ δεν έχει εκφράσει ανοιχτά την άποψη του για το αν κλίνει προς την αριστερά ή δεξιά (δημοκρατικούς και ρεπουμπλικάνους). Σε όλες τις συνεντεύξεις δεν έχει στριμώξει ποτέ κανέναν εκπρόσωπο του πολιτικού σκηνικού της χώρας (τι μου θυμίζει;) και περιορίζεται στο να παρακολουθεί την κοκορομαχία που ακολουθεί συνήθως μια συνάντηση των δύο εκπροσώπων των μεγάλων κομμάτων (σοβαρά τώρα, κάτι μου θυμίζει). Αυτό συμβαίνει μέχρις ότου κάποια στιγμή ξεσπάει ξεμπροστιάζοντας τα μεγάλα λάθη και των δυο πλευρών μπροστά στο τηλεοπτικό κοινό (και κάπου εδώ σταματάει να μου θυμίζει κάτι).
(Θεωρήστε για την παραπάνω παράγραφο ότι κάτι=ελληνική τηλεόραση)

   Για να μην τα πολυγράφω, από εκείνη την στιγμή προσπαθεί να ξεκινήσει ένα καινούριο concept από όπου θα κυνηγάει την αλήθεια και την σωστή ενημέρωση του κοινού ανεξαρτήτου κόστους. Στο συγκεκριμένο επεισόδιο, ο παρουσιαστής (θεός ο Jeff Daniels στο ρόλο) προσπαθεί να οργανώσει ένα ντιμπέϊτ στο οποίο θα είναι προσκεκλημένοι όλοι οι υποψήφιοι ρεπουμπλικάνοι για το χρίσμα. Σκοπός του είναι να στριμώξει όλους τους καλεσμένους με δύσκολες ερωτήσεις, σε αντίθεση με ότι γίνεται μέχρι σήμερα. Όπως είναι λογικό, τα εμπόδια είναι πολλά.

   Κάπου εκεί, προσπαθούσα να θυμηθώ την τελευταία φορά που άκουσα πραγματικά δύσκολη ερώτηση σε ντιμπέϊτ Ελλήνων πολιτικών. Μετά από λίγο σταμάτησα αυτή την προσπάθεια και αναρωτήθηκα αν υπάρχει ακόμα και πρώτη φορά που άκουσα δύσκολη ερώτηση σε ντιμπέϊτ Ελλήνων πολιτικών. Αλλά ας μην μείνουμε μόνο στα ντιμπέϊτ καθώς αυτά γίνονται μια φορά στα τέσσερα χρόνια σαν τους Ολυμπιακούς ή σαν  το άλλαγμα του λαδιού της φριτέζας στο μέσο συνοικιακό σουβλατζίδικο. Από τις πρωινές μέχρι και τις βραδινές ενημερωτικές εκπομπές, σπάνια θα πετύχεις κάποια εύστοχη και δύσκολη ερώτηση από την μεριά του δημοσιογράφου. Ακόμα και άν γίνει αυτό, ο εκάστοτε πολιτικός θα ξεγλιστρήσει σαν χέλι, και θα την αποφύγει αναμασώντας την παπαριά του (εκτός από τον Βενιζέλο που λόγω μεγέθους δεν θα μπορέσει να κινηθεί σαν χέλι, αλλά θα τσουλήσει σαν χιονοστιβάδα αποφεύγοντας την ερώτηση).

   Φυσικά η ερώτηση δεν βρίσκει απάντηση ποτέ και εκεί ακριβώς είναι το λάθος του δημοσιογράφου. Αντί να επιμείνει στο να δοθεί μια απάντηση που τον ικανοποιεί, το αφήνει και περνάει εις βάρος του κόσμου που θέλει επιτέλους να ακούσει μια σοβαρή τοποθέτηση από μέρους ενός πολιτικού. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Άδωνι Γεωργιάδη. Ένας καθαρά δεξιός πολιτικός (το ότι στην πραγματικότητα είναι άκρο-δεξιός δεν μπορούσε να του προσφέρει καρεκλίτσα και για αυτό πρόδωσε την ιδεολογία του χωρίς δεύτερη σκέψη) όπου δεν χάνει ευκαιρία να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ενημερωτική εκπομπή προσπαθώντας να πείσει τον κόσμο ότι για την κατάντια του Ε.Σ.Υ φταίνε αποκλειστικά οι κακοί συνδικαλιστές (προφανώς φταίνε και αυτοί αλλά μάντεψε σε ποιους χώρους ανήκουν.) Βγαίνει τόσο συχνά στην τηλεόραση γκαρίζοντας με αποτέλεσμα να μην ξέρει ποια τι να δηλώσει ότι επαγγέλλεται: βουλευτής ή show-man. Τον έχω πετύχει πολλές φορές (αναπόφευκτο είναι) και δεν θυμάμαι μία φορά να του έκανε κάποιος σοβαρή κριτική στα λεγόμενα και στους ισχυρισμούς του. Η "κουβέντα" σχεδόν πάντα οδηγούνταν στο να φωνάζει χωρίς λόγο προσπαθώντας να καλύψει τον συνομιλητή του ακόμα και αν αυτός δεν ήταν δημοσιογράφος (από περιέργεια, ας σκεφτούμε ποιο είναι το πρώτο πράγμα που κάνει κάποιος σε μία κουβέντα όταν ξεμένει από επιχειρήματα.)

   Ποτέ δεν είχαμε σοβαρή ενημέρωση ή την προβολή μιας σοβαρής συζήτησης ανάμεσα σε υποψηφίους των κομμάτων από την μεριά των Μ.Μ.Ε. γιατί πολύ απλά οι άνθρωποι που τους ανήκουν αυτά τα κανάλια δεν ενδιαφέρονται για την σωστή και αμερόληπτη ενημέρωση των τηλεθεατών. Αυτό που τους νοιάζει είναι να αξιοποιήσουν τα συμφέροντα τους και να προβάλλουν αυτό που πουλάει περισσότερο για τον κόσμο. Ο κόσμος ορίζει την ποιότητα της τηλεόρασης μέσα από τα νούμερα τηλεθέασης. Πιστεύω ότι η ποιότητα της τηλεόρασης καθρεφτίζει απόλυτα την συνείδηση και την ποιότητα των ανθρώπων που την παρακολουθούν. Και το ίδιο ισχύει για το μεγάλο κτίριο απέναντι από την πλατεία Συντάγματος.